Kil denince aklına neler geliyor? Dirseğe kadar çamura bulanmış kollar, çocuğunun yarattığı eşsiz bir sanat eseri, gülümseyen çocuğun geliyor olabilir. Ne harika anlar değil mi? Özellikle de çocuğunun gülümsemesi ve yarattığı harika eserler daha parlaktır bu anlar arasında. Ne de olsa kilden “kirlenen” kıyafetler, kollar, parmaklar ve eller yıkayınca kolayca çıkıyor. Hadi o zaman kolları sıvayalım ve kilin eğlenceli, üretici, sakinleştirici ve sürprizlerle dolu dünyasına birlikte dalalım.

Duyusal Gelişim

Kille oynamak, dokunma, görme, koku ve hatta ses açısından çoklu duyusal bir uğraştır. Dokusu nasıl? Akışkan gibi mi yoksa sert? Su ekledikçe eldeki hissiyatı nasıl değişiyor?  Sıkıştırdığında nasıl bir ses çıkarıyor? Çocuğun, malzemeyi farklı nesnelere ve şekillere dönüştürmeyi öğrenirken duyusal becerilerini güçlendirebilir. Fiziksel değişiklikler (sert-yumuşak, sıcak-soğuk) ve oran algısının (büyük-küçük, kısa-uzun) desteklenmesine yardımcı olur.

El-Göz Koordinasyonu ve Motor Becerileri

Çocuğunun kili farklı bir nesneye şekillendirirken uyguladığı itme, vurma ve yoğurma hareketleri el ve göz koordinasyonunu geliştirir. El ve parmaklardaki küçük kaslar da dahil olmak üzere hem kaba hem de ince motor becerilerini geliştirir. Bu, çocuğunun okul ortamında renklendirme, kesme ve yazma gibi faaliyetlere deneyimli şekilde katılmasına yardımcı olur.

Terapi

Kil oyunu, canlandırıcı, ancak sakinleştirici bir etkinlik olabilir. Aşırı heyecan ve öfke gibi duyguları sakinleştirmede kullanılabilir. Kil üzerinde çalışmak duyguları pozitif bir şekilde ifade etmenin ve stresi hafifletmenin bir yoludur. Genellikle acelesiz bir etkinlik olduğu için çocuğun için sakinleştirici bir zaman geçirme aktivitesi olabilir. Özellikle çocuğunun korktuğu bazı hayvanlar varsa bunları kilden canlandırmak bu korkularını yenmesine yardımcı bile olabilir.

Dikkat Süresi

Çizimden farklı olarak, kil değişik olduğu ve boya kalemleri ya da fırçalar gibi sık gördükleri bir malzeme olmadığı için çocuklar genellikle bu eğlenceli malzeme ile deneme yapmaya doğal olarak çekilirler. Aynı zamanda kil şekillendirilebilir bir malzeme olduğundan, hatalar genellikle kolayca düzeltilebilir böylece çocuğun hayal kırıklığına uğramaz. Hatta kil o kadar etkileyicidir ki çocuğun yetişkin katılımı olmadan uzun süre oynayabilir. Kil oyununa çeşitli malzemelerin (ebeşuar seti, kurabiye kalıpları, merdane vb.) de dahil olmasıyla oyun süresi uzadıkça uzar.

Hayal Gücü

Birçok oyuncak, hayal gücünü kullanmaya yönelik olarak geliştirilir, ancak çocukların tamamen yeni bir şey hayal etmelerine ve yaratmalarına izin veren çok fazla oyuncak yoktur. Kil, merakı uyandırır, üzerinde çalışılırken problem çözmeye teşvik eder ve nihayetinde çocuğunu eşsiz üç boyutlu sanat eserleri oluşturmaya yönlendirir. Oldukça harika değil mi? Çocuğun kili hayalindeki biçimi alacak şekilde şekillendirirken düşüncelerini ve fikirlerini ifade edebilir.

Özsaygı

En güzel yanı nedir peki? Örneğin yaptığı kase mükemmel bir yuvarlak olmayabilir veya kamyon pek kamyon gibi görünmeyebilir, ancak onları çocuğun yaptı. Çocuğun sadece hayata kattıklarıyla gurur duymakla kalmaz, aynı zamanda bir başarı duygusu da hisseder. Kilin türüne ve saklanışına göre çeşitlilik gösterse de genellikle yetişkinlik hayatına kadar yaptığı eserleri muhafaza edebilirsiniz. Gelecekte o eserinin hala ilk günkü gibi duracağını bilmek ya da eserinin evde baş köşede sergilendiğini görmek kendine duyduğu saygıyı etkileyecektir.

Kilin bu kadar harika bir şey olduğunu tahmin etmiyordum dediğini duyar gibiyim. Kil oyunu için tercih edebileceğin çok fazla kil çeşidi var: beyaz kil, kırmızı kil, toz kil, havayla kuruyan kil ve hatta doğadan elde ettiğiniz kilinizi bile kullanabilirsiniz. Ama ben bugün evde olan birkaç malzemeyi kullanarak hazırlayabileceğin bir tarifle geldim.

Evdeki Malzemelerle Kil Yapımı: Tuzdan Seramik

Malzemeler:

1 su bardağı un

Yarım su bardağı tuz

Yarım su bardağı su

Birkaç damla yağ

Boya (opsiyonel)

Vernik(opsiyonel)

Keçeli kalem(opsiyonel)

Yapılışı:

· Tuz, su ve unu yumuşak bir hamur elde edene kadar karıştırın. Hamur boyutunu arttırmak için aynı oranda malzemelerle ek yapabilirsiniz.

· Hamurdan dilediğiniz gibi eserler oluşturabilirsiniz. Eser oluşturma kısmında kurabiye kalıpları, merdane ve çeşitli malzemelerden (kürdan, boncuklar, boyalar vb) kullanabilirsiniz. Sadece oluşacak eserlerin çok kalın olmamasına dikkat edin. Tamamen sizin yaratıcılığınıza kalmış bir üretme süreci. Eğer eserinizi pişirmeyeceksiniz dekorasyonu bu aşamada yapabilirsiniz ancak pişirecekseniz fırından çıktıktan sonra dekore etmek için bekleyebilirsiniz.

· Eserlerinizi bir tepsiye alıp 2 gün kuruması için bekletebilirsiniz ya da yağlı kağıda yerleştirip 100 derece fırında kuruyana kadar pişirebilirsiniz.

· Dekorasyon kısmını pişirdikten sonra yapacaksanız boyalarınızı uygulayıp kalıcılığı arttırmak için vernikleyebilirsiniz.

Kaynak:

Okulöncesi Sanat Eğitiminde Bir Malzeme Olarak “Kil” in Yeri

Yazar:

Bilge Camuzcu (Boğaziçi Üniversitesi, Okul Öncesi Öğretmenliği)