• Günümüzde sürdürülebilir yaşam alışkanlıkları, hepimizin önceliği haline geldi. Geri dönüşümden plastik kullanımını azaltmaya kadar birçok konuda bilinçli seçimler yapıyoruz. Peki, sanatın da sürdürülebilir olabileceğini hiç düşündünüz mü? Seramik sanatı, doğadan ilham alan ve doğaya zarar vermeyen en sürdürülebilir sanat dallarından biridir. Özellikle kil kullanarak seramik yapmak, hem doğa dostu bir üretim süreci sunar hem de çocuğunuzun yaratıcılığını destekleyen eğlenceli bir deneyim sunar. Yapılan araştırmalar, kille uğraşmanın  olumsuz ruh hali ve kaygıyı azalttığını ve yaratıcılığı uyandırdığını  göstermiştir. Bu yazıda, kilden seramik yapmanın çevreye katkılarından ve çocuğunuz için sağladığı faydalardan bahsedeceğiz.

• Kilden Seramik: Doğaya Saygılı Bir Sanat
• Seramik yapımında kullanılan kil, doğada bolca bulunan, biyolojik olarak parçalanabilen ve kimyasal işleme gerek duymayan bir malzemedir. Plastik veya sentetik malzemeler gibi çevreye zarar vermez ve doğaya döndüğünde atık oluşturmaz. Bu yönüyle sürdürülebilir sanat anlayışına uyum sağlar.Kilden yapılan seramikler, plastik veya diğer sentetik malzemelerden üretilen alternatiflere kıyasla çok daha doğa dostudur. Plastik sanat malzemeleri zamanla mikroplastiklere dönüşerek çevreyi kirletebilirken, kil tamamen doğal bir şekilde doğaya karışabilir. Endüstriyel üretimde kullanılan fabrikasyon teknikleri genellikle fazla enerji tüketir ve yüksek karbon ayak izi bırakır. Ancak, el yapımı seramik ürünler, doğrudan insan emeğiyle oluşturulduğu için sürdürülebilir sanat anlayışına uygundur. Plastik tabaklar veya cam eşyalar zamanla aşınabilir ya da kırılabilirken, doğru şekilde pişirilen seramik ürünler yıllarca dayanır. Üstelik seramik kaplar, gıda ile temasa uygun olup kimyasal madde içermez, böylece sağlıklı bir kullanım sunar.

• Çocuğunuzla Birlikte Sürdürülebilir Sanat; Kil Çalışmaları
• Sanat, çocukların yaratıcılığını destekleyen ve onlara sorumluluk bilinci kazandıran harika bir araçtır. Kilden seramik yapmak, çocuğunuzun el becerilerini geliştirirken, aynı zamanda ona sürdürülebilirlik konusunda bilinç kazandırır.

• Üretim Sürecine Katılmanın Önemi

• Günümüzde birçok çocuk, hazır ürünler tüketmeye alışkındır. Ancak kendi üretim sürecine dahil olmak, çocuklara emek vermenin ve üretmenin ne kadar değerli olduğunu öğretir. Çocuğunuz, kendi elleriyle bir obje yaratmanın verdiği mutluluğu yaşarken, aynı zamanda özgüveni artar. Kendi emeğiyle oluşturduğu bir seramik tabak, vazo ya da süs eşyası ona gurur ve başarı hissi verecektir. Bunun yanı sıra, kendi ürettiği eşyaları kullanmak ya da sevdiklerine hediye etmek, ona paylaşma ve emek harcamanın önemini kavrama fırsatı sunar. Sadece tüketmek yerine üretmenin verdiği tatmini yaşamak, çocuğunuzun uzun vadede  bilinçli bir birey olmasına yardımcı olur.

• Duyusal ve Motor Becerileri Geliştirir

• Kil, çocukların dokunarak öğrenmesini sağlayan en güzel malzemelerden biridir. Hamur yoğurma, şekil verme, detay işleme gibi aşamalar, onların hem ince motor becerilerini hem de el-göz koordinasyonlarını güçlendirir. Seramik yapımı sırasında parmak kasları aktif olarak çalışır ve bu da yazı yazma, makas kullanma gibi günlük hayatta gerekli olan becerilere katkı sağlar.Ayrıca, kilin dokusu çocuklar için duyusal bir keşif alanıdır. Farklı kıvamları hissetmek, materyalle bağ kurmak ve dönüşümünü gözlemlemek onların duyusal gelişimini destekler. Kilin başlangıçtaki yumuşak dokusunun zamanla sertleşmesi, çocuklara sabırlı olmayı ve süreçleri gözlemleyerek öğrenmeyi öğretir.

• Doğayı Koruma Bilinci Kazandırır

• Sürdürülebilir sanat projeleri, çocuklara doğaya zarar vermeden yaratıcı olabileceklerini gösterir. Plastik veya kimyasal içerikli malzemeler yerine kil gibi doğal ve geri dönüştürülebilir malzemeler kullanarak çevreye duyarlı sanat eserleri üretebilirler. Böylece çocuğunuz, doğanın sunduğu kaynakları nasıl verimli ve sorumlu bir şekilde kullanabileceğini öğrenir.Bunun yanı sıra, seramik yapımı sırasında su tasarrufu, atık yönetimi ve geri dönüşüm gibi konular da çocuğunuza aktarılabilir. Örneğin, fazla kilin tekrar kullanılabilir olduğunu keşfetmek, ona atık üretmeden üretmenin mümkün olduğunu gösterir. Kendi yaptığı bir seramik tabakla yemek yemek ya da bir saksıyı elleriyle şekillendirerek içine bitki dikmek, çocuğunuzun sürdürülebilir yaşam bilinci kazanmasına yardımcı olur.

• Yaratıcılığı ve Sanatsal İfade Gücünü Artırır

• Sanat, çocukların kendilerini ifade etmelerinin en doğal yollarından biridir. Kilden seramik yaparken çocuklar, şekiller ve desenler üzerinde özgürce çalışarak yaratıcılıklarını geliştirirler. Kendi tasarımlarını oluşturabilmeleri, onların sanatsal bakış açılarını besler ve farklı düşünme becerilerini geliştirir.Ayrıca, sanatın iyileştirici gücü de göz ardı edilmemelidir. Seramik yapmak, odaklanmayı ve sabırlı olmayı gerektiren bir süreçtir. Çocuklar bu süreçte streslerini azaltabilir, duygularını sanat yoluyla ifade edebilir ve problem çözme becerilerini geliştirebilirler.

• Çocuğunuzla Birlikte Deneyimleyin
• Sürdürülebilir sanat etkinlikleri, çocuğunuzla kaliteli zaman geçirmenin harika yollarından biridir. Birlikte kil yoğurup şekillendirirken hem eğlenceli vakit geçirebilir hem de onun gelişimine katkıda bulunabilirsiniz. Üstelik bu etkinlikler, sadece çocuklar için değil, yetişkinler için de rahatlatıcı ve keyifli bir hobi olabilir. Eğer çocuğunuzla birlikte bu deneyimi yaşamak ve ona sürdürülebilir sanatın güzelliklerini keşfetmek isterseniz, Hipokid.com'da yer alan “Kilden Seramik Yapma Atölyesi” ve “Hazır Seramik Boyama Atölyesi” tam size göre! Bu atölyelerde çocuğunuz  kil ile çalışmanın keyfini çıkarabilir, ürettiklerini sevdiklerinizle paylaşabilirsiniz. Aktiviteler hakkında detaylı bilgi almak ve kaydolmak için tıklayın!

Yazar: Uzm. Çocuk Gelişimci Deniz Kaplan

Kaynakça

• https://digitalcommons.lesley.edu/expressive_theses/35/
• Kaya, B. (2020). Sürdürülebilir Sanat ve Çevre Dostu Uygulamalar. İstanbul: Sanat ve Çevre Yayınları.
  Çelik, H. (2019). “Geleneksel Çömlekçilikte Sürdürülebilirlik ve Doğa Dostu Üretim Teknikleri.” Anadolu Sanat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 7(2), 55-68.
  Yılmaz, E. (2018). “Kil ile Sanatsal Üretim ve Çocukların Motor Becerilerine Katkısı.” Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 6(1), 41-53.