Evde Kolayca Yapabileceğiniz 7 Bilimsel Deney
- Bilim, her yaştan çocuk için merak uyandıran bir dünya sunar. Çocuklarınızla birlikte hem keyif alacağınız hem de öğrenmelerini destekleyeceğiniz bilimsel deneyleri evde kolayca yapabilirsiniz. Peki, evde küçük bir bilim laboratuvarı kurmaya ne dersiniz? Bu yazımızda, çocuklarınızın öğrenme sürecini destekleyecek ve aynı zamanda birlikte vakit geçirebileceğiniz 7 eğlenceli bilimsel deney önerisi hazırladık.
- 1) Renkli Su ile Renk Geçişi (Yaş: 4+)
- Malzemeler:
- 3 su bardağı
- Su
- Gıda boyası (kırmızı ve mavi renk)
- Kağıt havlu
- Nasıl Yapılır?
- Bardağın birine kırmızı, diğerine mavi ve üçüncüye boş su koyun. İlk iki bardağa renkli su ekleyin. İki bardağı birbirine bağlayan bir kağıt havlu yerleştirin. Biraz bekledikten sonra, kağıt havlunun üzerindeki renklerin geçişini gözlemleyin.
- Kazanım: Çocuklar, suyun ve renklerin birbirine nasıl karıştığını gözlemleyerek, renklerin sıvılar aracılığıyla nasıl yayılabileceğini anlarlar. Bu deney, onlara renklerin birleşerek yeni renkler oluşturabileceğini öğretir.
- 2) Sirke ve Karbonat Volkanı (Yaş: 4+)
- Malzemeler:
- Karbonat
- Sirke
- Bir şişe veya bardak
- Gıda boyası (isteğe bağlı)
- Nasıl Yapılır?
- Şişeye birkaç kaşık karbonat koyun ve üzerine gıda boyası ekleyin. Sonrasında sirkeyi dökün ve volkanın patlamasını izleyin.
- Kazanım: Asit-baz tepkimeleri hakkında temel bilgi kazandırır. Sirke ve karbonatın birleşmesiyle ortaya çıkan karbondioksit gazı, çocuklara kimyasal reaksiyonların nasıl çalıştığını deneyimleyerek öğrenme fırsatı sunar. Ayrıca gözlem ve tahmin becerilerini destekler.
- 3) Dans Eden Makarna Deneyi (Yaş: 5+)
- Malzemeler:
- Yarım bardak su
- 1 çay kaşığı karbonat
- Sirke
- Spagetti makarna (küçük parçalara bölünmüş)
- Nasıl Yapılır?
- Karbonatı suya ekleyin ve ardından makarna parçalarını içine koyun. Daha sonra sirkeyi ekleyin ve makarnaların nasıl yukarı-aşağı hareket ettiğini gözlemleyin.
- Kazanım: Gazların sıvılar içindeki hareketini gözlemleme imkânı sunar. Karbonat ve sirke birleştiğinde açığa çıkan karbondioksit gazı, makarna parçalarını yukarı iter. Çocuklar bu sayede kimyasal tepkimeleri ve gazların sıvılar üzerindeki etkilerini keşfeder.
- 4) Buzdan Kolye Deneyi (Yaş: 6+)
- Malzemeler:
- Buz küpleri
- Tuz
- İp
- Su
- Nasıl Yapılır?
- Buz küplerinin üzerine bir ip yerleştirin ve üzerine bolca tuz serpin. Birkaç saniye bekledikten sonra ipi kaldırın ve buzun ipi nasıl tuttuğunu gözlemleyin.
- Kazanım: Tuz, buzun erime noktasını düşürerek geçici olarak erimesini sağlar ve ardından yeniden donmasına neden olur. Bu deney, madde değişimleri ve donma-erime sürecinin nasıl işlediğini anlamayı kolaylaştırır.
- 5) Balon Şişiren Maya Deneyi (Yaş: 7+)
- Malzemeler:
- 1 çay kaşığı maya
- 1 çay kaşığı şeker
- Ilık su
- Balon
- Plastik şişe
- Nasıl Yapılır?
- Şişeye mayayı, şekeri ve suyu ekleyip karıştırın. Balonu şişenin ağzına geçirin ve bir süre bekleyin. Maya gaz çıkardıkça balonun şiştiğini göreceksiniz!
- Kazanım: Fermantasyon sürecini ve mikroorganizmaların şekerle beslenerek karbondioksit ürettiğini öğretir. Çocuklar bu deneyle biyolojik süreçleri ve gaz çıkışının etkilerini gözlemleme şansı bulur.
- 6) Sihirli Su ve Karabiber Deneyi (Yaş: 3+)
- Malzemeler:
- Su
- Karabiber
- Bulaşık deterjanı
- Nasıl Yapılır?
- Bir tabağa su koyun ve üzerine karabiber serpiştirin. Ardından bir parmağınızı deterjana batırıp suya dokundurun. Karabiberlerin hızla kenarlara kaçtığını gözlemleyin!
- Kazanım: Bu deney, çocuklara el yıkamanın önemini eğlenceli bir şekilde öğretebilir. Kirli eller su ve sabunla yıkandığında, mikropların nasıl uzaklaştığını bu etkinlikle birlikte deneyimleyebilirsiniz. Ayrıca, bu deney çocukların suyun yapısını keşfetmesine ve sabunun mikropları nasıl temizlediğini anlamalarına yardımcı olur.
- 7) Çökme ve Yüzme Deneyi (Yaş: 5+)
- Malzemeler:
- Bir bardak su
- Yağ
- Küçük taşlar
- Kağıt parçaları
- Nasıl Yapılır?
- Bardağa su doldurun ve içerisine farklı malzemeler atarak hangilerinin battığını, hangilerinin yüzdüğünü gözlemleyin.
- Kazanım: Yoğunluk ve kaldırma kuvveti kavramlarını anlamaya yardımcı olur. Çocuklar, maddelerin neden battığını veya yüzdüğünü keşfederken, temel fizik ve kimya kurallarını deneyimleyerek öğrenir.
- Evde bilimle vakit geçirmek, çocukların öğrenme sürecini daha eğlenceli hale getirirken meraklarını da artırır. Bu tür deneyler, çocukların gözlem yapma, soru sorma ve çözüm bulma yeteneklerini güçlendirir. Ayrıca, her deney çocuğun dikkatini çeker ve farklı bir bakış açısı kazandırır. Bilimsel deneyler, çocukların sadece teorik bilgi edinmelerini sağlamaz, aynı zamanda pratikte bu bilgileri nasıl kullanabileceklerini de öğretir. Basit malzemelerle yapılan deneyler, onların keşfetme duygusunu destekler ve bilimsel düşünme becerilerini geliştirir. Sizce çocuğunuz en çok hangi deneyi yaparken şaşırır? Bu deneylerden birini seçerek çocuğunuzla birlikte uygulamaya ne dersiniz?
- Yazar: Deniz Kaplan (Uzm. Çocuk Gelişimci)
- Kaynakça
- Yıldırım, E. (2016). "Fen Bilimleri Deneylerinin Çocuklara Öğretimi: Eğlenceli Yöntemler ve Uygulamalar" Çocuk Gelişimi ve Eğitim Dergisi, 14(2), 87-95.
- Akın, A. (2019). "Evde Yapılabilecek Eğlenceli Bilimsel Deneyler" Çocuk Eğitimi ve Gelişimi Dergisi, 6(2), 48-57.
- Salı 04 Şub 2025
- 7
