Öz güven, çocukların kendilerini ifade edebilmeleri, karşılaştıkları zorluklarla başa çıkabilmeleri ve kendi potansiyellerine inanabilmeleri için oldukça gerekli bir beceridir. Güçlü bir öz güven, çocukların kendilerini sevmelerine, kendilerine inanmalarına ve yalnızca bugün değil gelecekte de başarıya ulaşmalarına yardımcı olur. Öz güven gelişimi çevresel faktörlerden oldukça kolay etkilenir, fakat bu bir yandan oldukça pozitif bir durumdur, çünkü çocuklarınızın öz güvenini artırmak için yapabileceğiniz pek çok şey olduğu anlamına gelir. Sizin için hazırladığımız 5 ipucu sayesinde çocuklarınızın öz güven geliştirmelerini destekleyebilirsiniz.

Koşulsuz sevgiyle destek olun.
Öz güvenin temelinde, sevgi ve güven duygusu yatar. Çocuğunuza koşulsuz sevgi sunduğunuzda, onu başarıları, davranışları ya da sözleri için değil, olduğu kişi için sevdiğinizi hissettirirsiniz. Bu sayede ona en büyük güven kaynağını sağlamış olursunuz. Çocuklar, her koşulda ebeveynlerinin onları desteklediğini bilmek isterler. Bu güven duygusu sayesinde, risk almak ve yeni şeyler denemek için daha girişken olurlar.

Ebeveynlere öneriler: 
- Çocuğunuz bir yanlış yaptığında, kişiliğini değil davranışlarını eleştirin. Örneğin, "Sen tembelsin" demek yerine "Bu sefer ödevini zamanında yapmadın, ama bir dahaki sefere daha dikkatli olabileceğine inanıyorum" gibi olumlu bir yaklaşım sergileyin.
- Sadece başarılarına odaklanmayın. Onunla geçirdiğiniz zamanlarda sevginizi ve takdirinizi sık sık dile getirin.
- Hataları karşısında anlayışlı olun. Başarısız olduğunda ona şefkat gösterin ve ne öğrendiğine odaklanarak, bir sonraki denemesinde daha iyi olabileceğini hatırlatın.

Ulaşılabilir hedefler belirlemesine yardımcı olun.
Başarı, öz güven üzerinde en büyük etkiye sahip şeylerden biridir. Gelişim sürecinin her bir basamağı yeni bir bilgi, yeni bir deneyim ve sonunda yeni bir başarıdır. Çocuklar bu başarıları üst üste koyarak büyür, öz güvenlerini beslerler. Bu süreçte çok büyük hedefler koymak yerine, çocukların yaşına ve yeteneklerine uygun, adım adım ilerleyebilecekleri hedefler belirlemek daha faydalı olabilir. Bu sayede, öz güven duyguları beslenir, küçük başarılar elde ettikçe daha büyük hedefler için motive olurlar.

Ebeveynlere öneriler:
- Çocuğunuzun ilgi alanlarına odaklanarak, bu alanlarda küçük ve ulaşılabilir hedefler belirleyin. Örneğin, spora meraklı bir çocuk için her gün düzenli egzersiz yapma gibi hedefler koyabilirsiniz. İlgi alanını belirlerken çeşitli aktiviteleri deneyimlemesi için fırsatlar yaratmak ve tepkilerini gözlemlemek faydalı olabilir.
- Başarıya ulaşması için süreç boyunca ona rehberlik edin ve çabalarını takdir edin. Sürecin de en az sonuç kadar değerli olduğunu ona hatırlatın.
- Küçük başarıları kutlayın. Ona başardığı her hedefte ne kadar ilerlediğini gösterin ve bir sonraki adım için motive edin. Bu sayede, çocuğunuzun kendi potansiyeline inanmasını da sağlayabilirsiniz.

Başarısızlıkların birer öğrenme fırsatı olduğunu anlatın.
Herkes hata yapar ve zaman zaman başarısız olur. Öz güvenli bir birey bu başarısızlıklar karşısında pes etmez, bu durumları bir son olarak değil, bir öğrenme fırsatı olarak görür. Ebeveyn olarak, çocuklarınıza başarısızlıkların ve hataların da hayatın bir parçası olduğunu ve bunlardan ders çıkararak büyüyebileceklerini öğretmek oldukça değerlidir. Başarısızlıktan korkmak yerine, onu bir öğrenme aracı olarak kabul eden çocuklar, karşılaştıkları zorluklarla daha kolay başa çıkarlar ve gelecekte hem daha öz güvenli hem de daha dirençli bireyler olurlar.

Ebeveynlere öneriler:
- Başarısızlık karşısında hemen çözüm sunmak yerine, ona ne öğrendiğini sorun ve bu tecrübeyi nasıl geliştirebileceğine dair fikirler üretin.
- Kendi yaşadığınız başarısızlıklar hakkında açık olun. Siz de onun yaşındayken deneyimlediğiniz zorlukları paylaşarak ona, herkesin hata yapabileceğini gösterebilirsiniz. Anne babaların bile…

Sorumluluk almalarına izin verin.
Çocuklar, onlara güvenmenizi ve küçük işlerde onlara da sorumluluk vermenizi isterler. Çocuğunuzun belli konularda sorumluluk almasına izin vermek, onun kendine güvenini pekiştirecek önemli bir adımdır. Küçük yaşlardan itibaren basit görevler vererek bu süreci başlatabilirsiniz. Bu sorumluluklar zaman zaman masayı hazırlamaya yardım etmek gibi basit bir görev olurken, zaman zaman belirli konularda son kararı vermesi gibi biraz daha zorlayıcı sorumluluklar olabilir. Unutmayın, sorumluluk alan çocuklar, kendi kararlarına güvenmeyi öğrenir, öz güvenli bireyler olarak yetişirler.

Ebeveynlere öneriler:
- Çocuğunuzun yaşına uygun görevler verin. Örneğin, evde basit işlerden sorumlu olması, odasını düzenlemesi ya da günlük kıyafetlerini kendisinin seçmesi gibi sorumluluklar verebilirsiniz.
- Karar alırken onun fikirlerine saygı gösterin. Hangi oyuncağı alacağına ya da hangi etkinliği yapacağına karar vermesine fırsat tanıyın.
- Kararlarının sonuçlarını da deneyimlemesine izin verin. Örneğin, bir şeyi yanlış seçtiğinde onu düzeltmek yerine sonuçlarını görmesine izin verin, böylece sorumlulukları ve kararları konusunda daha temkinli olmayı öğrenebilir.

Davranışlarınızla çocuğunuza örnek olun.
Çocuklar, ebeveynlerini gözlemleyerek öğrenirler. Sizin hayata karşı duruşunuz, öz güveniniz ve stresle başa çıkma şekliniz, çocuğunuzun da nasıl bir birey olacağını büyük ölçüde etkiler. Kendi öz güveninizi gözden geçirmek, çocuğunuza olumlu bir model olmanız ve kendi iyi oluş haliniz için oldukça önemlidir. Ebeveyn olarak kendi davranışlarınızı farkında olmak ve ona iyi bir örnek sunmak, çocuğunuzun öz güvenini de destekleyecektir. 

Ebeveynlere öneriler:
- Kendinize karşı şefkat gösterin. Başarılarınızı takdir edin, hatalarınızda kendinize çok yüklenmeyin ve kendinizi sevdiğinizi çocuklarınıza da gösterin.
- Sürekli iyi, öz güvenli ya da mutlu olmadığınızı onlarla paylaşın. Zaman zaman çocuklarımıza karşı hep güçlü bir duruş sergilemek isteriz, ağladığımızı, kendimize güvenmediğimiz anları görmelerini istemeyiz. Ancak öz şefkati atmaladıkça, bu düşüşler oldukça normaldir. Çocuklarınız, sizin de zaman zaman zorlandığınızı ama öz güveninizi yeniden kazandığınızı görmesi, sağlam bir öz güven geliştirmelerine yardımcı olur.

Öz güvenli bir çocuk yetiştirmek, zaman ve sevgi gerektiren bir süreçtir, ancak sonuçları oldukça değerlidir. Çocuğunuza koşulsuz sevgi sunmak, ona ulaşılabilir hedefler koymayı öğretmek, ya da olumlu bir model olmak gibi küçük adımlar, hayatı boyunca kullanacağı güçlü bir öz güven inşa etmesine yardımcı olur.

Yazan: Aleyna Tepe İper