Çocukların büyüme ve gelişme süreci, hem onlar hem de sizin için birçok yeni deneyimle doludur. Keyif dolu deneyimlerin yanı sıra, süreç boyunca zaman zaman bazı beklenmedik durumlarla karşılaşmak oldukça normaldir. Bu beklenmedik durumlar büyürken karşılaşılabilecek gelişimsel sancılar olarak düşünülebilir. Önemli gelişimsel sancılardan bir tanesi de ebeveyn ve çocuk ayrışmasıdır. Büyümenin en doğal getirilerinden biri olan bireyleşme, çocuğunuz için büyük bir adımdır ve bazı durumlarda ayrılma anksiyetesi ile kendini gösterebilir. Özellikle erken çocukluk döneminde sıkça görülen bu süreci anlamak ve çocuklarınıza destek olmak için neler yapabileceğinizi sizin için anlattık!

Ayrılma anksiyetesi nedir?

Ayrılma anksiyetesi, çocuğunuzun sizden ayrılmak istememesi ve ayrılık durumu ile başa çıkamaması olarak tanımlanır. Çocuğunuzun size sıkıca sarılması, ayrıldığınızda ağlaması ya da sizi bırakmak istememesi gibi tepkiler, ayrılma anksiyetesinin belirtileri olabilir. Bu belirtiler o an için zihninizi kurcalasa da, aslında çocuğunuzun size olan güçlü bağını ve güven duygusunu gösteren ipuçlarıdır.

Ayrılma anksiyetesini, çocukların bağımsızlık yolunda attıkları adımların bir yan etkisi olarak düşünebilirsiniz. Bu süreçte çocuğunuz, dünyayı keşfetmek ve yeni deneyimler kazanmak isterken aynı anda size olan bağlılığını da korumak ister. İşte ayrılma anksiyetesi de tam bu noktada, bu ikilemin yarattığı kaygıdan doğar. Bu kaygı, büyümenin bir parçası olarak görülebileceği gibi çocuğunuzun yaşamında meydana gelen değişiklikler de ayrılma anksiyetesini tetikleyebilir. Yeni bir eve taşınmak, kreşe ya da okula başlamak veya kardeş doğumu gibi olaylar, çocuğunuzun alışık olduğu düzenin bozulmasına ve bu nedenle kaygı yaşamasına yol açabilir.

Unutmayın, çocuklarınızın hayatta henüz birkaç yıllık deneyimi var. Dolayısıyla yeniliklerle karşı karşıya kaldıklarında duygularını anlayamamaları ve kaygılı tepkiler vermeleri oldukça normal. Bu sürecin doğal olduğunu kabul etmeniz oldukça önemli, aşırı koruyucu ya da kaygılı tepkileriniz, çocuğunuzun kendi kaygılarını daha yoğun yaşamasına neden olabilir. Bu sürecin normal olduğunu ve çocuğunuzun gelişiminde önemli bir aşama olduğunu bilmek, bu süreci daha rahat atlatmanıza yardımcı olabilir.

Ayrılma anksiyetesi ile başa çıkmanıza yardımcı olacak ipuçları:

Rutin oluşturun.
Çocuklar için tahmin edilebilirlik ve rutinler, güven duygusunu pekiştirir. Günlük bir rutin oluşturmak, çocuğunuzun ne zaman ne olacağını bilmesine yardımcı olur ve bu da kaygı düzeyini düşürür. Sabahları aynı saatte uyanmak, kahvaltı yapmak, işe ya da okula gitmeden önce vedalaşmak gibi düzenli bir program, çocuğunuzun “veda” anını beklemesine ve bunu normalleştirmesine yardımcı olarak ayrılık anksiyetesini azaltır.

Geri döneceğinizi vurgulayın.
Ayrılık anında oluşabilecek kaygıyı azaltmanın etkili yollarından biri, geri döneceğinizi net bir şekilde ifade etmektir. Örneğin, "Öğle yemeğinden sonra seni almaya geleceğim" gibi basit ve güven verici ifadeler, çocuğunuzun sizinle yeniden bir araya geleceğine dair güvenini artırır.

Ayrılık sürecini kademelendirin.
Çocuğunuzdan uzun süreli ayrılmanız gerekiyorsa, bu süreci kademeli olarak gerçekleştirmek faydalı olabilir. Önce kısa süreli ayrılıklarla başlayıp, bu süreleri zamanla artırabilirsiniz. Bu yöntem, çocuğunuzun bağımsızlık kazanmasına ve ayrılık anlarında daha rahat hissetmesine yardım olabilir.

Pozitif bakış açısı geliştirin.
Bu süreci pozitif bir bakış açısıyla ele almaya çalışın. Ayrışma sürecinin, onun bağımsızlık yolunda attığı önemli bir adım olduğunu kendinize hatırlatabilirsiniz. Bu durumu sağlıklı bir gelişimsel basamak olarak görmek, hem kendiniz hem de çocuğunuz için süreci kolaylaştırır.

5. Aktivitelere katılın.
   Çocuklar etraflarındaki her şeyi ve birbirlerini sürekli gözlemlerler; bu sayede özellikle kendi yaşıtlarından birçok şey öğrenirler. Çocuğunuzu yaşıtlarıyla bir araya geldiği aktivitelere dahil etmek, diğer çocukların da ebeveynlerinden ayrıldığını görmesine ve bu ayrılığın aslında eğlenceli bir deneyim olabileceğini anlamasına yardımcı olur.

Ayrılma anksiyetesi, çocuğunuzun büyüme yolculuğunun doğal bir parçasıdır. Bu süreci anlamak ve kabul etmek, hem kendiniz hem de çocuğunuz için sürecin daha kolay bir şekilde geçmesini sağlar. Bu süreçte sizin de endişelenmeniz oldukça doğal, kendinize yüklenmeyin. Pozitif bakış açınızı korumaya ve bu gelişimsel basamağın keyfini çıkarmaya çalışın.

Kaynaklar:
Ainsworth, M. D. S., & Bowlby, J. (1991). An ethological approach to personality development. American Psychologist, 46(4), 333.
Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss: Vol. 1. Attachment. New York: Basic Books.
Rapee, R. M., Schniering, C. A., & Hudson, J. L. (2009). Anxiety disorders during childhood and adolescence: Origins and treatment. Annual Review of Clinical Psychology, 5, 311-341.